شیراز

اصول نگهداري از بونساي در منزل

بونساي گياه حساسي است و به مراقبت و توجه بسياري نياز دارد. اگر به نگهداري از بونساي در منزل علاقه‌مند هستيد، در اين مطلب اصول اينکار را مي‌آموزيد.

بونساي يک اثر هنري زنده

استفاده از بونساي در طراحي فضاي سبز داخلي به فضا روح و اصالت مي‌دهد. اينکه بونساي از کجا آمده و چگونه پايش به خانه‌هاي ما باز شده را بايد در قرن 14 ميلادي و در ژاپن جستجو کرد. بونساي در لغت به معناي “کاشته شده در ظرف” است. در گذشته به دليل وقت‌گير و زمان‌بر بودن پرورش بونساي تنها قشر مرفه جامعه به آن دسترسي داشتند. اما امروز خوشبختانه همه مي‌توانند اين هنر درختکاري را ياد بگيرند. امروز حتي خريد بونساي هم کار بسيار راحتي است. کافي است يک فروشگاه آنلاين گل و گياه پيدا کنيد و يا به نزديک‌ترين باغ گل سري بزنيد. در آن صورت مي‌توانيد بونساي موردعلاقه خود را خريداري کنيد.

مهم‌تر از داشتن يک بونساي، خوب نگه‌داشتن آن است. پيش‌آمده که يک بونساي بسيار سرحال و شاداب را به دست مشتري داديم. اما در کمتر از يک هفته گياه دچار ريزش برگ شديد و يا زردي برگ شده. به دليل حساسيت بالاي بونساي، پيش از خريد بايد انواع بونساي را به‌خوبي بشناسيد. بعد باتوجه به شرايط محل نگه‍داري از بونساي بهترين گزينه را انتخاب کنيد. براي نگهداري از بونساي بايد وقت کافي اختصاص دهيد تا يک درختچه مينياتوري هميشه سرزنده داشته باشيد. در ادامه درباره اصول نگهداري از بونساي بيشتر صحبت خواهيم کرد.

روش صحيح آبياري براي نگهداري از بونساي

يکي از نکات مهم در نگهداري از بونساي شيوه صحيح آبياري آن است. براي داشتن درختچه بونساي شاداب، اجازه ندهيد گياهتان تشنگي بکشد. ميزان دقيق آبياري بونساي وابسته به نوع آن، جنس خاک، شرايط محيط و … است. بهترين يادآور براي اينکه بدانيد زمان آبياري بونساي رسيده يا نه بررسي خشکي خاک گلدان آن است. با يک چوب خاک رويي را کنار بزنيد. اگر اثري از رطوبت نبود يعني بونساي شما کم‌کم تشنه شده و به آبياري نياز دارد.

براي برخي سؤال است که در چه ساعتي از روز بهتر است به بونساي خود آب دهند؟ زياد درگير چنين مسائلي نشويد چون براي درختچه بونساي شما تفاوت چنداني ندارد. همين‌که تعادل دمايي آب را رعايت کنيد و به‌موقع آبياري را انجام دهيد کفايت مي‌کند. براي آبياري بونساي به يکي از دو روش زير عمل کنيد:

• روش اول: آبي را که از قبل کنار گذاشتيد را کم‌کم در گلدان بونساي بريزيد و مواظب باشد خاک را جابه‌جا نکند. آن‌قدر اين کار را انجام دهيد تا آب همه گلدان را فرابگيرد و آب اضافي از انتهاي گلدان خارج شود.
• روش دوم: گلدان بونساي را که زمان آبياري آن فرارسيده برداشته و در يک ظرف آب قرار دهيد. اندازه ظرف به‌گونه‌اي باشد که آب تا لبه گلدان برسد اما با سطح خاک تماس پيدا نکند. با اينکار گلدان از سوراخ‌هاي زيري شروع به جذب آب مي‌کند. اگر حباب‌هاي ريزي روي سطح آب مي‌بينيد يعني همه‌چيز درست پيش مي‌رود. تا زماني که حباب‌ها محو شوند گلدان را در ظرف آب نگه‌داريد.

نور مناسب براي نگهداري از بونساي

نياز نوري در انواع بونساي باهم تفاوت دارد. پيش از خريد بونساي توجه کنيد که گونه موردنظر شما چه اندازه نور احتياج دارد. بعضي انواع بونساي مخصوص فضاي باز هستند و با نور کامل آفتاب خو گرفته‌اند مانند:

• بونساي کاج
• بونساي سرو خزنده (جوني پروس)

گونه‌هاي ديگري از بونساي را مي‌توان يافت که هواي آزاد دوست دارند اما با نور مستقيم ميانه‌اي ندارند. اين گونه‌هاي بونساي را مي‌توانيد در فضاي باز اما در سايه يا در معرض نور غيرمستقيم آفتاب قرار دهيد. معمولاً گوشه تراس يا بالکن هم فضاي خوبي براي نگهداري از بونساي نيمه سايه دوست است. خصوصاً اگر قصد ايجاد يک تراس سبز پر از گل و گياه داريد، استفاده از بونساي را فراموش نکنيد. در درختچه‌هاي زير، قرار گرفتن در هواي آزاد با نور غيرمستقيم رشد گياه و ضخامت شاخه را تقويت مي‌کند.

• بونساي افرا ژاپني
• بونساي آزاليا

در پرورش و نگهداري از بونساي، تأثير نور را دست‌کم نگيريد. نور کمتر از نياز گياه، باعث مي‌شود گياه خود را به سمت بالا بکشد. ساقه‌هاي نازک و شکننده و رنگ بي‌روح برگ‌ها از عواقب کم نوري گياه بونساي خواهد بود. همچنين توصيه مي‌شود، هرچند وقت يک‌بار گلدان بونساي را بچرخانيد تا همه بخش‌هاي گياه به‌طور موازي رشد کنند.

رطوبت مناسب براي نگهداري از بونساي

همان‌طور که اشاره کرديم انواع بونساي با عادات و اصول نگهداري متفاوت وجود دارند. اما مي‌توان گفت که شرايط ايدئال براي تعداد زيادي از انواع بونساي، آب‌وهواي گرم و مرطوب است. حفظ رطوبت محيط براي گونه‌هاي رطوبت دوست حياتي است. اگر نمي‌خواهيد گياه بونساي شما يک‌شبه دچار خشکي و مرگ شود، اين موضوع را دست‌کم نگيريد. براي حفظ رطوبت بونساي مي‌توانيد از جزيره استفاده کنيد.

ايجاد جزيره مصنوعي يک روش عالي براي تأمين رطوبت گياه بونساي است. اگر در منطقه آب‌وهوايي خشکي زندگي مي‌کنيد و علاقه به خريد بونساي داريد براي بونساي خود جزيره بسازيد. ايجاد جزيره به شما امکان نگه‌داري از انواع بونساي در منزل را مي‌دهد. براي ساخت جزيره، يک سيني گود برداشته و با ريگ و سنگ کوچک کف آن را بپوشانيد. سيني را با آب پر کنيد و گلدان بونساي را روي آن مستقر کنيد. بخار شدن تدريجي آب باعث ايجاد محيطي مرطوب در اطراف گلدان بونساي شما مي‌شود. فراموش نکنيد قبل از خريد بونساي درباره نياز رطوبتي آن تحقيق کنيد. ايجاد جزيره خصوصاً در فصل زمستان که رطوبت هوا کاهش ميابد بسيار کارگشا خواهد بود.

خاک مناسب در نگهداري از بونساي

گفتيم که بونساي گياه بسيار حساسي است و کوچک‌ترين اهمال‌کاري در نگهداري از بونساي باعث از دست دادن آن مي‌شود. اگر به افزايش طول عمر گياه بونساي خود علاقه داريد در اولين قدم بستر رشد مناسبي براي آن تهيه کنيد. انتخاب خاک مخصوص بونساي بايد بر اساس گونه و خانواده آن انجام شود. مي‌توان ادعا کرد هر دسته از انواع بونساي به خاک و کود متفاوتي نياز دارد. پس هنگام خريد بونساي از فروشنده مشورت بگيريد. خاک مخصوص بونساي بايد شرايط زير را داشته باشد:

1. بتواند ميزان آب موردنياز بونساي را در خود حفظ کند
2. زهکشي مناسبي داشته باشد و آب اضافي را به‌سرعت دفع کند
3. امکان تغذيه گياه با مواد معدني موردنياز را داشته باشد
4. اکسيژن‌رساني به گياه را به‌خوبي انجام دهد

کود مناسب در نگهداري از بونساي

اينکه آيا گلدان بونساي شما به کود نياز دارد يا خير سؤال صحيحي نيست. اگر مواد معدني موردنياز بونساي به‌موقع تأمين شود، گياه به‌اندازه کافي شادابي خواهد داشت. اما معمولاً مدتي پس از خريد گلدان بونساي به دليل آبياري مکرر مواد معدني خاک از دست مي‌رود. ازآنجاکه خاک گلدان بونساي بسيار سبک است، مواد معدني موردنياز گياه سخت به ريشه مي‌رسند. در اين شرايط گياه دچار فقر غذايي مي‌شود که با کود دهي يا تعويض خاک مي‌توان آن را جبران کرد.

در کود دهي بونساي به فصل رشد گياه توجه داشته باشيد. معمولاً در انواع بونساي فصول رشد متفاوت است. در غالب موارد بهار تا پاييز زمان مناسبي براي دادن کود بونساي محسوب مي‌شود.

روش صحيح هرس کردن در نگهداري از بونساي

يکي از مهم‌ترين اصول نگهداري از بونساي شيوه هرس کردن برگ‌ها و شاخه‌هاي آن است. اگر خود به پرورش بونساي مشغوليد اهميت اين موضوع را به‌خوبي درک مي‌کنيد. اگر هم خريد بونساي انجام داده‌ايد يا قصد خريد آن را داريد، به دنيست اصول هرس درختچه بونساي را ياد بگيريد. بعد از مدتي از خريد بونساي به دليل رشد گياه ممکن است ظاهر آن دچار به‌هم‌ريختگي شود. اگر ندانيد چگونه هرس گياه را انجام دهيد به دردسر بزرگي مي‌افتيد.

هرس کردن خصوصاً در درختچه بونساي فرآيند بسيار لذت‌بخش و آرامش بخشي دارد. ما عمل هرس بونساي را براي حفظ زيبايي درختچه در زمان رشد انجام مي‌دهيم. حتماً شنيده‌ايد که هرس برگ درختان باعث تشويق آن‌ها به رشد بيشتر مي‌شود. اين درباره بونساي نيز کاملاً صحيح است.

اين‌که به يک گياه شکل دهيد يا شکلي که در قلب يک درختچه بونساي نهفته را بيرون بکشيد، هم نوعي از هنر است و هم يک روش تخليه روحي براي شما. براي اجراي ايده سبز خود شکي به دلتان راه ندهيد. براي هرس بونساي از قيچي مخصوص باغباني کمک بگيريد. جدا کردن شاخه‌هاي مرده و شاخه‌هايي که رشد بد يا خارج از طرح موردنظرتان دارند را در اولويت قرار دهيد. با کمک سليقه و توجه به شکل ظاهري گلدان بونساي خود، عمل هرس را انجام دهيد. درنهايت سعي کنيد از وقت گذراندن با درختچه بونساي خود حسابي لذت ببريد.

منبع: سايت خبر روز